مدیریت مراتع بعد از آتشسوزی با کمک محققان

به گزارش نیوزتل، تاثیر آتش تجویزشده حاصل از تاج دو گونه چوبی ارس و اسپرس خاردار بر برخی خصوصیت های فیزیک و شیمیایی، میکروبی و بانک بذر خاک عنوان طرحی است که دانشیار دانشگاه تربیت مدرس توانست به پایان برساند.

به گزارش نیوزتل به نقل از بنیاد ملی علم ایران (INSF)، مدیریت منابع طبیعی بعد از بحران هایی نظیر حریق یکی از فاکتورهای مهم در حفظ کره زمین است. بدین جهت پژوهشگران، کارهای پژوهشی گسترده دراین زمینه داشته اند و بنیاد ملی علم ایران هم از طرح هایی دراین زمینه، حمایت می کند.
«تأثیر آتش تجویزشده حاصل از تاج دو گونه چوبی ارس (Juniperus sabina) و اسپرس خاردار (Onobrychis cornuta) بر برخی خاصیت های فیزیک و شیمیایی، میکروبی و بانک بذر خاک» عنوان طرحی است که رضا عرفان زاده، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس توانسته است با حمایت بنیاد ملی علم ایران به انتها برساند.
عرفان زاده با مدرک دکتری تخصصی زیست شناسی- جامعه شناسی گیاهی از دانشگاه گنت بلژیک درباره ی علت انجام این طرح اظهار داشت: همه ساله حریق های زیادی در مراتع کشور ایجاد می شود که ممکنست سبب نابودی علوفه مرغوب و با ارزش شود. همین طور این حریق ها، خاک با ارزش مراتع را در معرض فرسایش قرار داده و سبب خسارات مالی و زیست محیطی زیادی می شود.
وی اضافه کرد: حریق شدید مراتع ممکنست اثرات زیان آوری بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک داشته باشد. همین طور آتش، پدیده تخریبی است که می تواند به شدت به پوشش گیاهی نیز لطمه بزند و بدین سان مانع برخی عملکردهای اکوسیستمی مانند نگهداری منابع آب، صیانت از فرسایش خاک و تجمع مواد غذایی، تنوع زیستی و گیاهی می شود. با دخالت آتش، معدنی شدن ترکیبات آلی موجود در پوشش گیاهی و سطح خاک یعنی کربن و ازت به سرعت روی می دهد.
این محقق و پژوهشگر در ادامه بیان کرد: علاوه بر تأثیری که آتش بر خاصیت های فیزیکی و شیمیایی خاک می گذارد، بانک بذر خاک را نیز می تواند تحت تأثیر خود قرار دهد. بانک بذر خاک، پل زمانی میان تولید و جوانه زنی بذر است که مکانیسمی برای ادامه زنده ماندن گیاه است و مانع از انقراض گیاه در دوره های سخت می شود.
وی افزود: متأسفانه، همه ساله گزارش های زیادی از حریق در مراتع و جنگل های کشور ارائه می شود که سبب حذف کامل مقدار زیادی از پوشش گیاهی می شود. یکی از دغدغه هایی که وجود دارد احیای پوشش گیاهی پس از آتش است.
عرفان زاده اشاره کرد: بررسی پتانسیل های خود مرتع برای مساعدت با برگشت پوشش گیاهی می تواند با تأثیری که آتش بر خصوصیات مختلف رویشگاه می گذارد، کامل شود. نتایج این تحقیق برای مدیریت مراتع بعد از آتش سوزی، شناخت پتانسیل احیا توسط ورودی های خود مرتع اهمیت دارد و می تواند کمک زیادی به شناخت اهمیت گونه های بوته ای در مراتع کند.
وی در آخر اشاره کرد: چالش های مختلفی در انجام این طرح وجود داشت ولی از آنجائیکه این طرح برای احیای اکوسیستم ضروری بود و به مدیریت مراتع آتش گرفته هم کمک می کرد، با وجود همه مشکلات آنرا به انجام رساندم.

منبع: