نیوزتل: بنیاد ملی علم ایران (INSF) پشتیبانی از تحقیقات برنامه جامع تاب آوری شهری را به عنوان یکی از برنامه های جامع تحقیقاتی در رابطه با اقدامات سیاستی در دستور کار خود قرار داده است.

به گزارش نیوزتل به نقل از معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، مراکز شهری در سرتاسر جهان با چالش های پیچیده و به هم پیوسته ای روبه رو هستند که ناشی از بر هم آیی مخاطرات طبیعی، کمبود آب و لطمه پذیری در زیرساخت های انرژی است. در پاسخ به اینطور مسائل چندوجهی بر یک رویکرد یکپارچه برای تاب آوری شهری با هدف هم افزایی تلاش ها و منابع در مناطق مختلف شهری و درگیر کردن ذی نفعان متفاوت و گوناگون برای تقویت محیط های شهری در مقابل پیوند مخاطرات طبیعی، مدیریت آب، زیرساخت های انرژی و سایر عوامل تنش زا تاکید شده است.
مهم تر این که رویکرد یکپارچه، ماهیت مشارکتی ذی نفعان را از نظر علم سیستم حفظ می نماید و بر خلاف تمرکز صرف بر تخصص های تک سویه انسانی، گنجاندن علایق متنوع برای حل مسئله و برنامه ریزی و تصمیم سازی مشارکتی را تقویت می کند. این جهت گیری مشارکتی تاکید می کند که هوش انسانی مجموعه ای از دانش، دیدگاه های تاریخی و ارزش ها را به منصه ظهور می رساند که همگی در تدوین استراتژی ها و سیاست های انعطاف پذیری مرتبط و حساس فرهنگی و محلی برای تاب آوری شهری ضروری هستند.
در راستای ارزیابی و بهبود تاب آوری شهرهای کشور، بنیاد ملی علم ایران (INSF) پشتیبانی از تحقیقات «برنامه جامع تاب آوری شهری» را به عنوان یکی از «برنامه های جامع تحقیقاتی در رابطه با اقدامات سیاستی» در دستور کار خود قرار داده است.
بنیاد ملی علم ایران (INSF) از مراکز تحقیقاتی معتبر و اساتید شاخص کشور دعوت کرده تا پیشنهاد خودرا برای ایجاد «مرکز هدایت و راهبری برنامه جامع تاب آوری شهری (مهرتاب)» با ماموریت اصلی جلب مشارکت ذی نفعان و با تکیه بر یکپارچه سازی در امتداد ارزیابی و بهبود تاب آوری شهرهای کشور ارایه کنند.
بنیاد جهت راه اندازی عملی این برنامه جامع، آنرا به مجموعه ای از پروژه های به هم پیوسته شکسته است (پیوست ۱).
برای دستیابی به سفارش های راهگشا در قالب اقدامات سیاستی با تاکید بر تحلیل های علمی، تعدادی از چالش های رایج موجود در ایران و همین طور در سرتاسر جهان درباب «برنامه جامع تاب آوری شهری» شناسایی شده اند (توضیح بیشتر چالش ها در پیوست ۲).
لازم به ذکر است به جز پیوست ۱ سایر پیوست ها در جلسه کارگاه تشریحی برنامه تاب آوری شهری برای داوطلبان مرکز هدایت و راهبری برنامه جامع تاب آوری شهری (مهرتاب) ارائه خواهد شد.
فراخوان بنیاد ملی علم درباب برنامه جامع تاب آوری شهری
با شکستن برنامه جامع به پروژه های مرتبط و متمایز، نگاهی ساختاریافته و زمان بندی شده تهیه شده است که امکان اعتبارسنجی، اصلاح و مقیاس پذیری برنامه جامع در سطح شهرهای کشور را فراهم می آورد. هر پروژه مبتنی بر بینش های به دست آمده از پروژه قبلی است و اجرای قوی و سازگار برنامه جامع را در محیط های شهری تضمین می نماید. بطور معمول، بنیاد ملی علم ایران، این پروژه ها را بوسیله فراخوان های مرتبط برای گرفتن پیشنهادها اطلاع رسانی می کند و مطابق با رویکرد معمول، برای حمایت مالی هر فراخوان اقدام می کند.
برای «برنامه های جامع تحقیقاتی در رابطه با اقدامات سیاستی»، بنیاد در نظر دارد بجای راه اندازی این فراخوان ها برای پروژه های هر برنامه جامع بوسیله سازمان داخلی خود، یک «مرکز هدایت و راهبری» (مهر) را برای مدیریت فراخوان های پیشنهادی به عنوان بازوی تخصصی از جانب بنیاد اختصاص دهد.
این رویکرد مزایای خوبی را برای یکپارچه سازی و اجرای موفق برنامه جامع ارائه می دهد (توضیح بیشتر در مورد قصد بنیاد ملی علم ایران برای اختصاص یک «مرکز هدایت و رهبری» و ارجحیت های آن در پیوست ۳).
فراخوان پیشنهاد مرکز هدایت و راهبری برنامه جامع تاب آوری شهری (مهرتاب)
هدف:
بنیاد ملی علم ایران (INSF) از مراکز تحقیقاتی معتبر و اساتید شاخص کشور دعوت می کند تا پیشنهاد خودرا برای ایجاد «مرکز هدایت و راهبری برنامه جامع تاب آوری شهری (مهرتاب)» با ماموریت اصلی جلب مشارکت ذی نفعان و با تکیه بر یکپارچه سازی ارائه نمایند. مهرتاب برنامه جامع را بصورت کامل از جانب بنیاد هدایت و راهبری خواهد کرد، از همکاری مؤثر تمامی ذی نفعان اطمینان حاصل می کند، فراخوان های بعدی را برای پیشنهاده های پروژه های برنامه جامع مدیریت می کند، و از ادغام نتایج و یکپارچگی دستاوردهای پروژه های متنوع برنامه جامع اطمینان حاصل می کند.
هشت مسئولیت کلیدی مهرتاب:
۱. راهبری استراتژیک:
چشم انداز استراتژیکی که با اهداف برنامه جامع توسط بنیاد همسو باشد را ایجاد و اجرائی می کند؛
ارائه و راهبری در شکل دهی سیاست های تاب آوری شهری بوسیله همکاری چندجانبه ذینفعان.
۲. مشارکت ذی نفعان:
ایجاد و حفظ مکانیسم های مؤثر برای درگیر کردن ذی نفعان مختلف؛
فرآیندهای تصمیم سازی فراگیر را تقویت می کند که منعکس کننده علایق و دیدگاه های مختلف در چشم انداز تاب آوری شهری است (توضیح بیشتر و انتظارات بنیاد در مورد رویکرد مشارکتی ذینفعان در پیوست).
۳. نظارت بر یکپارچگی:
استراتژی یکپارچه سازی قوی برای ترکیب نتایج حاصل از پروژه های مختلف با بودجه های مختلف در برنامه جامع به وجود می آورد و به کمیته برنامه ریزی نگرش سیستمی بنیاد برای تأیید ارسال می کند؛
از ادغام یکپارچه یافته ها برای ایجاد بینش جامع در مورد تاب آوری شهری اطمینان حاصل می کند.
۴. مدیریت فراخوان پیشنهاده های پروژه ها:
طراحی و مدیریت فراخوان های پیشنهادی برای پروژه های برنامه جامع؛
تسهیل پروسه بررسی دقیق، حصول اطمینان از انتخاب پروژه هایی با شایستگی علمی، نوآوری و تأثیر بالقوه.
۵. نظارت بر پروژه ها در حین اجرا:
نظارت بر اجرای پروژه های تعیین شده، ارائه راهنمایی و پشتیبانی به تیم های پروژه؛
نظارت بر پیشرفت، حصول اطمینان از همسویی با اهداف برنامه جامع و تسهیل همکاری بین ذینفعان پروژه.
۶. انتشار نتایج و ترویج دانش:
راهبردهای مؤثر انتشار نتایج علمی را برای به اشتراک گذاشتن یافته های تحقیق ایجاد می نماید؛
بهترین شیوه ها و سفارش های خط مشی و اقدامات سیاستی را آموزش داده، منتقل می کند و به بحث می گذارد؛
فرهنگ باز بودن، شفافیت، و یادگیری مشترک را در جامعه برای تاب آوری شهری فعالانه از کانال های مختلف بصورت حضوری و دیجیتال اطلاع رسانی می کند.
۷. ظرفیت سازی:
توسعه و اجرای ابتکارات برای ارتقای ظرفیت منابع انسانی از ذی نفعان، همچون برنامه های آموزشی، کارگاه ها، و منابع آموزشی؛
مشارکت فعال ذی نفعان در کوشش های تاب آوری را ترویج می دهد.
۸. انعطاف پذیری و سازگاری:
نشان دادن انعطاف پذیری و سازگاری با روندها و چالش های نوظهور در حوزه تاب آوری شهری؛
بازخوردها و درسهای آموخته شده برای بهبود مستمر اثربخشی برنامه جامع را یکپارچه کرده و در بستر دیجیتالی منتشر می کند.
یادداشت ۱: هشت مسئولیت کلیدی که بطور خلاصه بیان شد، طیف گسترده ای از جنبه های حیاتی را برای مهرتاب و مشارکت مؤثر ذی نفعان پوشش می دهد. با این وجود، بسته به نیازهای خاص یا تفاوت های ظریف در حین اجرای برنامه جامع، ممکنست بنیاد مسئولیت های اضافی را در صورت همسویی با اهداف خود در زمان های آتی در نظر بگیرد. برای مثال، اگر حوزه های موضوعی خاصی در تاب آوری شهری نیاز به توجه ویژه داشته باشند، بنیاد می تواند یک مسئولیت کلیدی در رابطه با تخصص موضوعی یا تمرکز تحقیق هدفمند را اضافه کند. (توضیح بیشتر در مورد هشت مسئولیت کلیدی مهرتاب پیوست ۵)
راهنمای ارسال پیشنهاد:
قدم اول ارسال «پیشنهاد اظهار تمایل» توسط پیشنهاددهنده است که نشان دهنده توانمندی وی (با ذکر سوابق پیشنهاددهنده در هشت مسئولیت کلیدی توضیح داده شده) خواهد بود.
لازم است پژوهشگران شواهدی از سوابق مرکز خود در انجام تحقیقات جامع کاربردی، جلب مشارکت ذی نفعان، مدیریت پروژه و یکپارچه سازی نتایج پژوهشی متنوع عرضه کنند.
پژوهشگرانی که پیشنهاده های اظهار تمایل به مشارکت در مهرتاب را ارسال نموده اند برای توضیحات بیشتر و پرسش و پاسخ و نیز آشنایی با یکدیگر از طرف بنیاد علم به کارگاه نیم روزه دعوت خواهند شد و اطلاعات کامل برنامه جامع تاب آوری شهری و پیوست های این فراخوان به ایشان ارائه می شود.
در قدم بعدی و بعد از شرکت در کارگاه نیم روزه، پیشنهاد اصلی به همراه برآورد بودجه، نحوه سازماندهی قابلیت ها و منابع لازم برای مهرتاب شامل: برنامه راهبردی دقیق برای راهبری برنامه جامع با تمرکز خاص بر یکپارچگی، باید برای بنیاد ملی علم ایران در مهلت مقرر ارسال شود. (دستورالعمل های مربوط به قابلیت ها و منابع مورد نیاز در پیوست ۶)
استراتژی هایی را برای ارتقای تنوع، تعامل، و مشارکت ذی نفعان، اجرای پروژه و کوشش های یکپارچه ترسیم کنید. (راهنمایی در مورد نحوه ارائه تجربیات و توانایی ها در پیوست ۷)
ظرفیت مرکز خود برای مدیریت همکاریهای پیچیده و چند رشته ای را مشخص کنید.
جدول زمانی:
مهلت ارسال پیشنهاد اظهار تمایل: تا ساعت ۲۴ جمعه ۱۸ اسفند ۱۴۰۲
شرکت در کارگاه نیم روزه و دریافت اطلاعات و پیوست های تکمیلی فراخوان: یک هفته بعد از دریافت پیشنهاده های اظهار تمایل
مهلت ارسال پیشنهاد اصلی: ۲۵ فروردین ۱۴۰۳
اطلاع رسانی نتایج و تعامل برای نهایی سازی: ظرف ۳۰ روز از دریافت پیشنهاده ها
یادداشت ۲: بنیاد در صورتیکه با یک مرکز به عنوان مرکز هدایت و راهبری برنامه جامع تاب آوری شهری (مهرتاب) حمایت مالی را امضا می کند، ممکنست از مهرتاب بخواهد به یک یا دو مرکز تحقیقاتی دیگر بپیوندد تا برنامه جامع را با منابع تخصصی مشترک مدیریت کنند.
یادداشت ۳: علاوه بر مراکز تحقیقاتی، گروهی از اعضای هیئت علمی ذیربط با نمایندگی یکی از اساتید شناخته شده در قالب تیم تحقیقاتی مشخص می توانند مشترکاً درخواست این فراخوان را عرضه کنند.
حمایت مالی:
بنیاد ملی علم ایران بودجه ای در قالب حمایت مالی برای مهرتاب (انتخاب شده) با هدف هدایت و راهبری برنامه جامع، مشروط به تأیید پیشنهاد اصلی در کمیته برنامه ریزی نگرش سیستمی، فراهم می آورد.
یادداشت ۴: بودجه حمایت مالی برای سه سال پیش بینی شده است اما فقط برای سال اول قطعیت دارد، که در سالهای دوم و سوم برمبنای نتایج موفقیت آمیز، هر سال به روز می شود و ممکنست منجر به حمایت مالی در برنامه طولانی مدت توسط بنیاد ملی علم ایران شود. در این فراخوان بنیاد علم بدنبال مرکزی است که بتواند به عنوان یک مرکز پویا برای پیشبرد تاب آوری شهری، هدایت تحقیقات مشترک، و اطمینان از یکپارچگی مؤثر نتایج حاصل از پروژه های متنوع تحت برنامه جامع عمل کند.
سقف بودجه مهرتاب برای مجموعه اول پروژه ها: سقف بودجه مهرتاب % ۳۰ هزینه های هریک از پروژه های ۰۰ تا ۰۳ می باشد. (به پیوست ۱ مراجعه نمایید.)
بنیاد ملی علم ایران، مرکز یا مراکزی که سابقه کار روشنی در حوزه مدیریت و تاب آوری دارند و تعهد به مشارکت ذی نفعان را در سابقه خود دارند را تشویق می کند تا پیشنهاد (مشترک) خودرا جهت بررسی به بنیاد علم ایران ارایه کنند.
یادداشت ۲: تمام پیوست ها در کارگاه نیم روزه برنامه تاب آوری برای داوطلبان (اظهارتمایل کنندگان به مشارکت) مهرتاب ارائه می شود.
موارد مهم برای ارائه دهندگان پیشنهاده
۱- فراخوان مدیریت پیشنهاده های پروژه های برنامه جامع و یکپارچه سازی پروژه های فرعی:
هدف: طراحی و مدیریت فراخوان های پیشنهادی تحت برنامه جامع، امکان انعطاف پذیری برای تجزیه پروژه ها به پروژه های فرعی با اطمینان از یکپارچگی آنها است.
مهرتاب نه فقط فراخوان های پیشنهادی را طبق برنامه جامع مدیریت می کند، بلکه شکستن پروژه های بزرگ تر به پروژه های فرعی و زیرپروژه های قابل مدیریت را نیز بررسی علمی و تسهیل می کند. هدف این رویکرد انعطاف پذیر، افزایش یکپارچگی با فعال کردن کوشش های پژوهشی متمرکزتر در عرصه های موضوعی خاص است. مهرتاب از نزدیک با پروژه هایی که منجر به کشف فرصت هایی برای همکاری، هم افزایی و به اشتراک گذاری کارآمد داده ها در بین پروژه های فرعی می شود، همکاری خواهدنمود که در نهایت به درک منسجم و یکپارچه تاب آوری شهری کمک می نماید. این مسئولیت بر اهمیت سازگاری در مدیریت پروژه برای دستیابی به اهداف کلی برنامه جامع تاکید می کند.
۲- برنامه جذب محققین جوان برای زیرپروژه ها:
هدف: تشویق اساتید جوان برای مشارکت فعال در برنامه جامع با راه اندازی فراخوان برای پروژه های فرعی، تقویت تشکیل تیم و همکاری پویا.
مهرتاب اهمیت پرورش نسل بعدی رهبران تاب آوری شهری را تشخیص می دهد. این مرکز کارگاه های اختصاصی برای محققین جوان از اساتید کشور ترتیب خواهد داد تا ایده های پروژه خودرا در یک روز رویداد مشخص ارایه کنند. پروسه ارائه پیشنهاد توسط محققین جوان و انتخاب آنها به سرعت به انجام می رسد و بستری چابک برای محققین جوان فراهم می آورد تا استعدادهای خودرا به نمایش بگذارند، تیم های بین رشته ای تشکیل دهند و در برنامه جامع مشارکت کنند. این ابتکار با هدف مهار انرژی و نوآوری پژوهشگران نوظهور، غنی سازی چشم انداز کلی پژوهشی و در عین حال ارتقای جامعیت و مربیگری در جامعه تاب آوری شهری است.
۳- برنامه مربیگری:
هدف: ایجاد فعالیت راهنمایی و هدایت قوی در مهرتاب برای پشتیبانی از اساتید جوان، رهبران پروژه و ذی نفعان درگیر در برنامه جامع تاب آوری شهری است.
مهرتاب متعهد به پرورش فرهنگ مربیگری و یادگیری مستمر است. این مرکز فعالیت کلیدی راهنمایی و هدایت را ایجاد خواهدنمود که اساتید با تجربه با محققین جوان و رهبران پروژه همکاری کنند. هدف این فعالیت کلیدی ارائه راهنمایی، به اشتراک گذاری بینش و تسهیل انتقال دانش در عرصه تاب آوری شهری است. مربیان در مهرتاب طراحی پروژه های فرعی، تجزیه وتحلیل داده ها، و همکاری بین رشته ای را حمایت خواهند کرد و محیط تحقیقاتی مشارکتی و حمایتی را تقویت می کنند. مهرتاب بوسیله موشکافی های منظم، کارگاه ها و رویدادهای شبکه ای، فرصت های مربیگری را به وجود می آورد که به پیشرفت و موفقیت حرفه ای افراد جوان درگیر در برنامه جامع کمک نماید.
۴- قاب تحلیلی:
هدف: کاربرد شبکه پیچیده به عنوان مرجع علمی برای حصول اطمینان از درگیر کردن طیف های مختلف ذی نفعان.
چارچوب تحلیلی پیشنهاد شده توسط برنامه جامع به مهرتاب، بهره گیری از کاربرد و تحلیل شبکه پیچیده (CNA) است تا مشارکت همه جانبه همه ذی نفعان را تضمین کند. این رویکرد نه فقط ارتباطات پیچیده درون تاب آوری شهری را به تصویر می کشد، بلکه درک جامعی را تضمین می نماید که دیدگاه ها و مشارکت های متنوعی از همه ذی نفعان درگیر در برنامه جامع را در بر می گیرد. (جزئیات بیشتر در مورد قاب تحلیلی برنامه جامع در پیوست ۸)

منبع: newstel.ir