نیوزتل: دانشمندان می گویند، اتفاق بسیار عجیبی برای نپتون درحال رخ دادن است، چونکه در چند سال گذشته، رگه های ابری که به طور معمول فضای آبی آنرا زینت می بخشیدند، بطورکامل ناپدید شده اند.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا و به نقل از اس دی، دانشمندان می گویند اتفاق عجیبی برای نپتون افتاده است. ابرهای این سیاره که زینت بخش این سیاره آبی رنگ بودند، بتازگی بطور کامل ناپدید شده اند.
تصاویر مربوط به سال ۱۹۹۴، یعنی زمانی که تلسکوپ فضایی هابل برای نخستین بار مستندسازی نپتون را شروع کرد، نشان میدهد که این نخستین بار نیست که چنین اتفاقی می افتد. بنظر می رسد این نوسانات با تغییر دوره ای فعالیت ۱۱ ساله چرخه خورشیدی ارتباط داشته باشد.
با توجه به این که نپتون از خورشید دور است و حدود ۴.۵ میلیارد کیلومتر یا کمی بیش از ۳۰ برابر میانگین فاصله بین زمین و خورشید فاصله میان آنهاست، این مساله اخترشناسان را شگفت زده و کنجکاو کرده است.
این تازه ترین تحول نپتون بطور ویژه چشم گیر بوده است. در سال ۲۰۱۹، ابرها در عرض های جغرافیایی میانی آن آغاز به محو شدن کردند و تا سال ۲۰۲۰، ظاهر این سیاره کمابیش بدون ابر شد.
اراندی چاوز ستاره شناس دانشگاه هاروارد که در زمان هدایت این پژوهش در دانشگاه کالیفرنیا برکلی بود، می گوید: حتی در چهار سال بعد، تصاویری که در ژوئن گذشته گرفتیم، نشان داد که ابرها به سطح قبلی خود بازنگشته اند. این بسیار هیجان انگیز و غیرمنتظره است، به ویژه که دوره قبلی فعالیت کم ابری نپتون به این اندازه وسیع و طولانی نبود.
نپتون دورترین سیاره اصلی منظومه شمسی به خورشید است و در نتیجه به اندازه تعدادی از همسایگان نزدیک تر زمین مطالعه و درک نشده است. اما اطلاعاتی که ما از آن در اختیار داریم حاکی از یک فضای پیچیده و پویا است که توسط فرآیندهایی که بطور کامل درک نکرده ایم، هدایت می شود.
بااینکه مطالعه آن از دور دشوار و با محدودیت هم راه است، اما امکان شناسایی روندهای جوی طولانی مدت آن برقرار است.
چاوز و همکارانش مطالعه خودرا بر روی داده هایی متمرکز کردند که از سال ۱۹۹۴ توسط هابل، از سال ۲۰۰۲ توسط رصدخانه Keck و توسط رصدخانه Lick در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ جمع آوری شده است.
این مجموعه داده های ترکیبی نشان داد که میزان پوشش ابر روی نپتون در چرخه های حدودا ۱۱ ساله در نوسان است که بنظر می رسد با فعالیت خورشید هماهنگ است.
حدودا هر ۱۱ سال یک دفعه، قطبیت میدان مغناطیسی خورشید معکوس می شود که با اوج شراره های خورشیدی، پرتاب های جرم تاجی و لکه های خورشیدی مشخص می شود. هنگامی که قطب های مغناطیسی خورشید جای خودرا عوض می کنند، خورشید برای مدتی آرام می شود و سپس باردیگر به حداکثر فعالیت خود اوج می گیرد.
خورشید با رسیدن به حداکثر فعالیت خود، نور فرابنفش شدیدتری را ساطع می کند و منظومه شمسی را تحت تابش این اشعه قرار می دهد. تحلیل و بررسی ۲۹ ساله این گروه پژوهشی نشان میدهد که ابرهای نپتون حدود ۲ سال بعد از شروع تابش قدرتمند فرابنفش روی نپتون ظاهر می شوند. همین طور یک همبستگی مثبت بین پوشش ابر نپتون و آلبدو یا سپیدایی آن وجود دارد که مقداری از نور خورشید است که نپتون منعکس می کند.
ایمکه دی پاتر، ستاره شناس دانشگاه برکلی می گوید: این داده های قابل توجه، قوی ترین شواهد را تا حالا به ما ارائه می دهند که پوشش ابر نپتون با چرخه فعالیت خورشیدی همبستگی دارد.
وی ادامه داد: یافته های ما از این نظریه حمایت می کند که پرتوهای فرابنفش خورشید، زمانی که به اندازه کافی قوی باشند، ممکنست موجب ایجاد یک واکنش فتوشیمیایی شوند که ابرهای نپتون را تولید می کند.
تحلیل و بررسی این گروه پژوهشی که ۲.۵ چرخه خورشیدی را پوشش می دهد، نشان میدهد که پوشش ابر و سپیدایی نپتون در سال ۲۰۰۲ به اوج خود رسید(مطابق با مطالعه قبلی) و در سال ۲۰۰۷ به پایین ترین حد خود رسید. از آنجا، ابر و سپیدایی نپتون باردیگر در سال ۲۰۱۵ به اوج رسیدند و سپس باردیگر افول کردند.
با این وجود، در صورتیکه نتایج حاکی از نوعی رویداد فتوشیمیایی است، دانشمندان باید تعدادی از داده ها را برای یافتن این که این اتفاقات چه هستند، بررسی نمایند. به عنوان مثال، یکی از احتمالات، برهمکنش اشعه فرابنفش در امتداد تیره شدن و نه روشن شدن ابرهای نپتون است که موجب کاهش سپیدایی آن می شود نه افزایش آن. همین طور ممکنست طوفان های اعماق نپتون با ابرهای آن بی ارتباط نباشد.
در هر صورت، مشاهدات در حال انجام می باشد و دانشمندان حالا داده های جدیدی از تلسکوپ فضایی جیمز وب در اختیار دارند. مجموعه داده ها با یافته های این گروه در راستای رسیدن به حداکثر فعالیت خورشیدی بعدی که برای سال ۲۰۲۵ انتظار می رود، مطابقت دارند.
دی پاتر می گوید: ما در تازه ترین تصاویر، خصوصاً در عرض های جغرافیایی شمالی و ارتفاعات بالا، همانطور که از افزایش مشاهده شده در شار اشعه فرابننفش خورشید در دو سال قبل انتظار می رود، ابرهای بیشتری را دیده ایم. البته بهتر است یک فضاپیما برای مطالعه نپتون از نزدیک بفرستیم.
این پژوهش در مجله Icarus انتشار یافته است.

منبع: