بررسی فوران آتشفشانی تونگا از یک منظر جدید

به گزارش نیوزتل، دانشمندان ˮدانشگاه آکسفوردˮ، فوران آتشفشانی ˮتونگاˮ را از یک منظر جدید بررسی نموده اند.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا و به نقل از نیو اطلس، تجزیه و تحلیل فوران آتشفشانی در سواحل تونگا در اوایل سالجاری، وسعت واقعی این انفجار عظیم را نشان داد و ستون آتشفشانی آنرا بعنوان بلندترین ستون آتشفشانی ثبت شده معرفی نمود. این فوران، اولین موردی است که در امتداد لایه های پایین تر جو برای ورود به مزوسفر که از ارتفاع حدود ۵۰ کیلومتری شروع می شود، به چشم می خورد.
فوران آتشفشان “هونگا تونگا-هونگا هاآپای”(Hunga Tonga-Hunga Ha‘apai) که در شمال تونگا رخ داد و بعنوان یکی از قوی ترین فوران های مشاهده شده در نظر گرفته می شود، سبب ایجاد سونامی ویرانگر در سرتاسر اقیانوس آرام و امواج ضربه ای شد.
دانشمندان “دانشگاه آکسفورد”(University of Oxford)، از تصاویر ماهواره های آب و هوای زمین ایستا بهره برده اند تا دیدگاه جدیدی را در مورد این رویداد به دست آورند. این ماهواره ها آتشفشان را از سه زاویه رصد کردند و دنباله ای از تصاویر را ثبت کردند که فوران را در فواصل ۱۰ دقیقه ای نشان داده است.
سپس، دانشمندان از یک روش جدید اندازه گیری برپایه آنچه بعنوان اثر “اختلاف منظر”(Parallax) شناخته می شود، استفاده کردند. در اینجا به نظر می آید که موقعیت سوژه با مشاهده از زوایای مختلف، متفاوت می باشد.(انگشت شست خویش را در مقابل خود نگه دارید و هر دو چشم را به صورت متناوب ببندید تا این ایده را درک کنید). اندازه گیری این تغییرات ظاهری در موقعیت سوژه، برپایه فاصله شناخته شده بین ماهواره ها، دانشمندان را قادر ساخت که فاصله تا ستون را محاسبه کنند.
تحلیل و بررسی نشان داد که فوران در بالاترین نقطه خود به ارتفاع ۵۷ کیلومتری رسیده است. این ارتفاع بسیار بالاتر از ستونی با ارتفاع ۴۰ کیلومتری است که در سال ۱۹۹۱ از کوه “پیناتوبو”(Pinatubo) پرتاب شد. همچنین، این اولین فوران آتشفشانی است که مواد را از میان تروپوسفر و استراتوسفر حمل می کند تا مستقیما به مزوسفر تزریق شود.

دکتر “سایمون پراد”(Simon Proud)، پژوهشگر ارشد این پروژه اظهار داشت: این یک نتیجه خارق العاده است، چونکه ما هیچگاه ابری به این بلندی ندیده ایم. علاوه بر این، توانایی برآورد کردن ارتفاع با استفاده از روش اختلاف منظر فقط هم اکنون امکان پذیر است که پوشش ماهواره ای خوبی داریم اما یک دهه پیش ممکن نبود.
دانشمندان برپایه این نتایج حالا قصد دارند یک روش خودکار را برای محاسبه ارتفاع توده های آتشفشانی از راه روش اختلاف منظر ایجاد کنند.
دکتر “اندرو پراتا”(Andrew Prata)، از پژوهشگران این پروژه اظهار داشت: ما می خواهیم این روش را برای فوران های دیگر هم به کار ببریم و مجموعه داده ای را در مورد ارتفاع ستون ها ایجاد نماییم که آتشفشان شناسان و دانشمندان علوم جوی می توانند از آن برای مدل سازی پراکندگی خاکستر آتشفشانی در جو استفاده نمایند. پرسش های علمی دیگری که مایل هستیم پاسخ آنها را بدانیم، اینست که چرا ستون تونگا تا این حد بالا رفت، اثرات آب و هوایی این فوران چه خواهد بود و این ستون دقیقاً از چه چیزی تشکیل شده بود.
این پژوهش، در مجله “ساینس”(Science) به چاپ رسید.