محافظت از زمین در برابر میکروب های فرازمینی آیا میکروب ها از فضا به زمین می آیند؟

نیوزتل: بااینکه ایده وجود زندگی فرازمینی هنوز به اثبات نرسیده است اما خیلی از دانشمندان عقیده دارند که ممکنست در سیارات دیگر، حیات وجود داشته باشد و سفرهای اکتشافی، آلودگی ها و میکروب هایی را به زمین وارد کنند.
به گزارش نیوزتل به نقل از ایسنا، نگرانی در مورد محافظت از زمین و فروپاشیدن آن همیشه وجود داشته است. برای جلوگیری از آلودگی زمین، روش های بسیاری مانند نگه داشتن فضانوردان در قرنطینه بعد از سفر فضایی ارائه می شوند. این در حالیست که آژانس های فضایی در سراسر جهان اهتمام دارند تا نمونه های بیشتری را از مقاصدی مانند سیارک های متفاوت، ماه و مریخ به زمین بیاورند. دانشمندان باتوجه به این موضوع، این احتمال را در نظر می گیرند که اگر میکروب های فرازمینی را به زمین بیاوریم، چه اتفاقی رخ خواهد داد.
دانشمندان در یک دوره، همه نمونه های غیرزمینی را بعنوان خطرهای بالقوه زیستی در نظر گرفتند. ناسا فضانوردان ماموریت “آپولو”(Apollo) را بعد از بازگشت به زمین قرنطینه کرد. هنگامی که این آژانس فضایی به بررسی نمونه های جمع آوری شده از سطح ماه پرداخت و دریافت که در این نمونه ها حیات وجود ندارد، خیلی از پروتکلهای ایمنی را کنار گذاشت.

شاید در فضا حیات وجود داشته باشد
بررسی های صورت گرفته در مورد مریخ نشان می دهند که احیانا در گذشته مریخ، حیات وجود داشته است و امکان دارد که حالا هم در مخازن زیر سطح این سیاره، حیات وجود داشته باشد. بدین ترتیب، ممکنست که ریزارگانیسم های زنده نیز در مریخ وجود داشته باشند و به همراه نمونه های جمع آوری شده از سطح این سیاره، به زمین راه پیدا کنند.
با افزایش تعداد ماموریت ها، به احتیاط بیشتری نیاز است. دانشمندان در بررسی های اخیر، ریزارگانیسم هایی را یافته اند که می توانند در مکان های غیر میزبان نیز زنده بمانند.
حتی روی زمین نیز ممکنست که چنین اتفاقی رخ دهد. برای نمونه، ممکنست که گاهی در معادن طلای آفریقای جنوبی، حفاری صورت بگیرد و بعد از حفاری درون یک صخره، ذخیره ای از آب به دست بیاید که سال ها در آنجا بوده است و میکروب هایی نیز در آن وجود دارند. اگر گرما و نور کافی برای این میکروب ها فراهم گردد، شاید بتوانند رشد کنند و به زندگی خود ادامه دهند.
خیلی از ماموریت هایی که جهت بررسی ماه و مریخ صورت می گیرند، با فرستادن فضاپیماها به این نواحی انجام می شوند. فضاپیماهای مورد نظر، نمونه هایی از سنگ های ماه و مریخ را به زمین می آورند تا مورد بررسی قرار بگیرند. ممکنست که این نمونه ها، حامل همراهان فرازمینی باشند و آنها را به محیط زمین وارد کنند. بنابراین، لازم است تا قوانین و سیاست هایی وجود داشته باشند تا جلوی ورود میکروب های احتمالی را به زمین بگیرند.

فضانوردان باید قرنطینه شوند
ناسا می تواند برای این طرح های آزمایشی، نگاهی به گذشته خود داشته باشد. هنگامی که فضانوردان آپولو از سطح ماه بازگشتند، لباس فضایی آنها در گرد و غبار ماه پوشیده شده بود. ناسا هم اکنون نیز باید ترکیبات موجود در نمونه های جمع آوری شده از ماه را مورد بررسی قرار دهد تا ذراتی را که خطر بالقوه ای برای سلامت انسان به شمار می روند، شناسایی کند.
آزمایشگاه هایی که مقرر است جهت بررسی این نمونه ها ساخته شوند، باید محدودیت ها و پروتکلهای خاصی را در نظر بگیرند و طراحان در ساخت این آزمایشگاه ها باید پیشرفته ترین آزمایشگاه ها را در نظر داشته باشند.
برنامه ساخت چنین تجهیزاتی در دست اقدام است اما مانند سایر برنامه های مربوط به فضا، به سال ها زمان نیاز دارد تا به نتیجه برسد و هنوز باید مورد بررسی قرار بگیرد. در هر حال، وجود محدودیت ها نباید سبب نگرانی شود. آژانس های فضایی اهتمام دارند که این کار را با احتیاط فراوان انجام دهند اما دلیل این احتیاط، ترس از تصرف زمین توسط میکروب های فضایی نیست برای اینکه هنوز شواهد علمی قابل توجهی در مورد این مساله وجود ندارد.
تجهیزاتی که طی سفر اکتشافی به فضا فرستاده شده اند نیز باید به دقت ضدعفونی شوند تا آلودگی های احتمالی را به زمین وارد نکنند. متخصصان باید اطمینان حاصل کنند که همه آلودگی های بیولوژیکی بطور کامل پاکسازی شده اند.
آژانس های فضایی سراسر جهان همچون ناسا و آژانس فضایی اروپا با یکدیگر همکاری می کنند تا آزمایشگاه های ایمنی جدیدی بسازند که به محافظت از زمین در مقابل هرگونه میکروب احتمالی که شاید طی ماموریت های فضایی به زمین وارد شوند، کمک کنند. این آزمایشگاه ها، پروتکلهای ایمنی و فناوری های مورد استفاده آزمایشگاه های ویژه را در بر دارند که معمولا برای پیش گیری از شیوع بیماریهای عفونی مانند ابولا و کووید-۱۹ به کار گرفته می شوند. همین طور این آزمایشگاه ها، تجهیزات موسوم به “اتاق تمیز”(Cleanroom) را نیز شامل می شوند. اتاق تمیز، به محیطی گفته می شود که برای پژوهش های علمی و صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد و میزان آلاینده های زیست محیطی آن، بسیار پایین تر از اندازه معمول آلاینده ها در یک فضای بسته است.

محافظت از سیاره
“محافظت از سیاره”(Planetary protection)، علمی است که پیرامون محافظت از اجرام منظومه شمسی در مقابل آلودگی های زمین و محافظت از زمین در مقابل شکل های احتمالی حیات ساکن در سایر اجرام مطرح می شود.
بخش محافظت از سیاره در ناسا، با به کارگیری و توسعه برنامه هایی که برای محافظت از زمین و محیط های اکتشافی انجام می شوند، اکتشاف در منظومه شمسی را ارتقا می بخشد. سیاست ها و پروتکلهای محافظت از سیاره، اکتشافات علمی ایمن را تضمین می کنند. این سیاست ها با هدف اطمینان از کنترل آلودگی دیگر سیارات توسط ارگانیسم های زمینی که بواسطه فضاپیما به آن وارد می شوند و همین طور پیش گیری از عواقب ورود آلودگی و ارگانیسم های احتمالی از سیارات دیگر به زمین صورت می گیرند.

آلودگی بین سیاره ای
“آلودگی بین سیاره ای”(Interplanetary contamination)، به آلودگی های زیستی گفته می شود که بواسطه اکتشافات فضایی و ورود فضاپیماها به سیارات وارد می شوند.
در موضوع آلودگی بین سیاره ای، تمرکز اصلی بر زندگی میکروبی و گونه های مهاجم بالقوه است که امکان دارد طی ماموریت ها، به همراه فضانوردان یا نمونه های جمع آوری شده به زمین بیایند.
بااینکه تا حالا نمونه ای از حیات فرازمینی کشف نشده است اما امکان دارد که چندین مکان خارج از زمین وجود داشته باشند که حیات میکروبی را شامل شوند و رشد میکروب ها در آنها امکان پذیر باشد. اگر حیات فرازمینی وجود داشته باشد، می تواند با نمونه های جمع آوری شده به زمین وارد شود و توانایی آلوده کردن زمین را نیز خواهد داشت. این موضوع، نگرانی هایی را در مورد سفرهای اکتشافی فضایی به همراه دارد.

منبع: