در اجلاس رؤسای دانشگاه ها مطرح شد؛ خطر از دست رفتن جایگاه علمی برتر ایران در منطقه

به گزارش نیوزتل، رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام ISC اظهار داشت: درصورتیکه تمهیدات ویژه ای اندیشیده نشود با توجه شتاب گرفتن رقبای منطقه ای، ارتقا و حتی حفظ جایگاه علمی ایران امکان پذیر نیست.
به گزارش نیوزتل به نقل از مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC)، اجلاس رؤسای دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و تکنولوژی امروز ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۲ با حضور دکتر محمدعلی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، دکتر رضامراد صحرایی سرپرست وزارت آموزش و پرورش، حجه الاسلام و المسلمین دکتر خسروپناه دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، آیت الله دکتر لطف الله دژکام نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز، دکتر محمد هادی ایمانیه استاندار فارس، نمایندگان مجلس شورای اسلامی در شهر شیراز و رؤسای دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور در محل ISC شروع به کار کرد. در مراسم افتتاحیه این اجلاس، دکتر سید احمد فاضل زاده رییس ISC، سخنرانی خودرا با حضور سکانداران عرصه علم و فناوری کشور در دارالعلم شیراز با بیت زیر از شیخ اجل، سعدی شیرازی شروع کرد: نگه دار فرصت که عالم دمی است، دمی پیش دانا به از عالمی است. فاضل زاده اظهار داشت: مقام معظم رهبری در جمع دانشگاهیان و نخبگان فرمودند، نباید به این سطح از پیشرفت علمی بسنده کرد و باید در گام دوم انقلاب به رسیدن به نقطه اوج اندیشید. بی گمان جامعه علمی و فناوری کشور خودرا به عنوان یکی از مخاطبان اصلی فرمان معظم له در سال ۱۴۰۲ تحت عنوان «مهار تورم، رشد تولید» می دانند و انشاالله تحقق آنرا از مسیر تقویت و افزایش تولید علم و فناوری در زیست بوم اقتصاد دانش بنیان دنبال خواهند کرد. وی افزود: علم و فناوری پیشران توسعه پایدار کشور است و توسعه علم و فناوری، خود در گرو پژوهش اصیل، نوآورانه و پیشرو است. مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) سه دهه نخست از عمر پربار خودرا صرف پشتیبانی از امر پژوهش در ایران کرده است. ارائه خدمات مختلف به جامعه علمی شامل تامین نیازهای اطلاعاتی، اعتبارسنجی بروندادهای پژوهشی و سنجش عملکرد و رتبه بندی دانشگاه های ایران و کشورهای اسلامی از این جمله است. رییس ISC اظهار داشت: مؤسسه ISC سومین سامانه استنادی جهان بعد از WoS و Scopus بشمار می رود و سنجش و پایش مستمر بروندادهای علمی و فناوری دانشگاه ها، مؤسسات پژوهشی و پارک های علم و فناوری جمهوری اسلامی ایران و دیگر کشورهای اسلامی را که از بایسته های سیاست گذاری و برنامه ریزی آگاهانه و پایدار در زمینه علم و فناوری است وجهه همت خود قرار داده است. فاضل زاده اضافه کرد: حالا به مدد شواهد برآمده از تحلیل های گسترده علم سنجی، می دانیم که در دهه های اخیر، وضعیت علمی ایران در جهان و کشورهای اسلامی بهبود شایان توجهی داشته است. ایران در سال ۲۰۲۲ در بین کشورهای جهان به رتبه ۱۵ و ۱۷ برمبنای دو پایگاه Scopus و WoS دست یافت که نسبت به سالهای قبل بهبود نشان میدهد. وی اشاره کرد: خوشبختانه در سال ۲۰۲۲ میلادی ۱۹ درصد از پژوهشگران جهان اسلام و ۱۸ درصد از بروندادهای پژوهشی جهان اسلام به ایران تعلق داشته است. حضور چشم گیر دانشمندان از ایران در جمع نویسندگان پراستناد، نویدبخش ارتقای رؤیت پذیری علم ایران و زمینه سازی برای مرجعیت علمی بوده است. رییس ISC اضافه کرد: ایران در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ در بین کشورهای جهان اسلام رتبه نخست و در سالهای ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ رتبه دوم را بعد از کشور ترکیه به لحاظ شمار آثار علمی از آن خود کرده است. چنانچه تمهیدات ویژه ای اندیشیده نشود باتوجه به سرمایه گذاری های بالا و شتاب گرفتن خیلی از کشورهای جهان، به ویژه برخی از رقبای منطقه ای، ارتقا و حتی حفظ این جایگاه امکان پذیر نیست. فاضل زاده افزود: حالا، مؤسسه ISC در دهه چهارم از حیات خود با حمایت های وزیر علوم نقشی بی بدیل و یگانه را به عنوان مرجع علم سنجی و اعتبارسنجی بروندادهای پژوهشی ایران و کشورهای اسلامی ایفا می کند و ماموریت های مهمی را برای پشتیبانی از توسعه علمی و فناوری کشور در چشم انداز خود قرار داده است. وی ادامه داد: اهم این ماموریت ها عبارت از کمک به استقرار نظام نوآوری ایران با طراحی و راهاندازی سکوهای علم و فناوری، کمک به دیپلماسی علمی و تحقق مرجعیت علمی کشور، پایش علم، فناوری و نوآوری و ترسیم نقشه علمی کشور، تامین نیازهای اطلاعات علمی و زیرساخت های فنی بمنظور ارتقای ساختار، کیفیت دسترسی و همین طور حفظ و ارتقای اصول اخلاق علمی است. رییس ISC اظهار داشت: سرآغاز این ماموریت های نو، راه اندازی دو سکوی «نظام ایده ها و نیازها» یا به اختصار «نان» و درگاه «آشنایی با نخبگان و آینده سازان» یا به اختصار «دانا»، ابداع و اختصاص شناسه ISC-ID، راه اندازی خدمات شناسایی و ارزیابی «سرآمدان علم و فناوری و دیپلماسی علمی»، اعطای جایزه ملی و بین المللی ISC و تحلیل راندمان و اقتصادی تولید علم در کشور بوده است. وی ادامه داد: ISC برنامه های گوناگون دیگری را در چشم انداز خدمات خود به جامعه علمی و فناوری قرار داده است که نمونه ای از محورهای اساسی این برنامه ها شامل طراحی سامانه هایی برای سنجش کیفیت و اعتبارسنجی محتوایی علم و ارزیابی آنها در پرتو اولویت ها و چالش های اساسی کشور، بهره گیری از تکنولوژی های جدید خصوصاً هوش مصنوعی در ارتقای خدمات سامانه ها، ایجاد سامانه یکپارچه و متمرکز نشریات علمی جهان اسلام، ارائه خدمات مدیریت دانش خصوصاً طراحی نقشه های دانش ضمنی از پژوهشگران و دانشمندان، طراحی سامانه هایی برای نیل به چشم انداز علم آزاد همچون طراحی مخازن دسترسی آزاد از داده های پژوهشی، سنجش ارزش و کیفیت استنادی تحقیقات است. فاضل زاده افزود: همین طور این مؤسسه، در راه پشتیبانی از توسعه علمی کشور، رسالت ها، ماموریت ها و برنامه های پژوهشی خودرا به نحوی تنظیم کرده است که بتواند راهکارهایی را برای چالش های اساسی در رابطه با رسالت های خود به جامعه علمی عرضه نماید. وی اشاره کرد: همچون این موارد می توان به سنجش عملکرد آموزش عالی در امتداد اولویت های پژوهشی، حل مسائل اساسی کشور و ارزش های تمدن ایرانی-اسلامی، استانداردسازی روششناسی اعتبارسنجی بروندادهای پژوهشی و سنجش عملکرد دانشگاه ها، کاهش غلبه کمی گرایی بر ارزیابی پژوهش و لزوم تلفیق آن با رویکرد کیفی و محتوا محور بمنظور دستیابی به ارزیابی های دقیق تر است. رییس ISC اظهار داشت: از دیگر موارد می توان به رصد تحولات اساسی دنیای علم و اطلاعات (مانند توسعه کاربرد هوش مصنوعی، علم آزاد، سیاست های دسترسی آزاد، و …) بمنظور اتخاذ تدابیری برای بهره برداری از این دستاوردها و کاهش نتایج منفی آنها برای نظام علمی کشور، مقابله با نتایج تحریم های اطلاعاتی و علمی برای کارهای پژوهشی و ارتباطات علمی، توانمندسازی جامعه علمی کشورهای اسلامی بوسیله ارتقای سواد اطلاعات علمی، سنجش و ارزیابی دانش بومی، (به ویژه در زمینه علوم انسانی، هنر و علوم اجتماعی) آینده پژوهی و آینده نگاری توسعه علمی کشور اشاره نمود. فاضل زاده اظهار داشت: امروز مفتخریم که با رونمایی از درگاه «آشنایی با نخبگان و آینده سازان دانا»، زیرساخت مناسب برای برقراری ارتباطات علمی- اجتماعی را برای حداقل یک میلیون ایرانی پژوهشگر و دانشجو در داخل و خارج کشور و قریب به پنج میلیون مخاطب در سطح کشورهای اسلامی مهیا نماییم و اقدامی عملی در امتداد شعار سال ۱۴۰۲ برداریم. وی افزود: مؤسسه ISC، دستیابی به این سطح از توسعه و همین طور بالندگی خود در آینده را، مرهون همیاری و هم اندیشی و بازخوردهای سازنده جامعه علمی و فناوری می داند. برای ارتقای مؤسسه و افزایش سطحی کمی و کیفی خدمات، بار دیگر دست یاری به سمت دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی و فناوری کشور دراز می نماییم و امید داریم که همچنان با نظرات دلسوزانه و پیشنهادهای نوآورانه، ما را در تحقق رسالتهای خود که همانا پشتیبانی از علم و فناوری کشور و ارتقای کیفیت اطلاعات علمی است یاری دهند. رییس ISC اظهار داشت: بی گمان اعتبار و جایگاه فعلی درخت تنومند مؤسسه ISC در سطح ملی و بین المللی که نهال آن سه دهه قبل توسط استاد دکتر جعفر مهراد کاشته شد، مدیون زحمات و کوشش های شبانه روزی ایشان و همکارانشان بوده است. این باقیات صالحات در کارنامه علمی ایشان ماندگار خواهد بود. وی تصریح کرد: از وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، معاونان ایشان در وزارتخانه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، نماینده ولی فقیه در استان فارس و امام جمعه شیراز، استاندار و نمایندگان مردم شریف استان در مجلس شورای اسلامی بابت حمایت ها و همفکری های بی دریغ ایشان و از رؤسای دانشگاه ها، مؤسسات پژوهشی و پارک های علم و فناوری کشور بخاطر تعامل سازنده با این مؤسسه تشکر می کنم.

منبع: